BBC Het Oude Ambacht

zaterdag 1 juli 2023

geschreven door Ine van den Broek-van Hilst

NOTAN

Een werkdag die geheel in het teken staat van de notan-techniek. Notan is een Japanse term en betekent letterlijk harmonie tussen licht en donker, positief en negatief. De helft van het ontwerp wordt gespiegeld, zodat een positief en negatief deel ontstaat.

Lees voor interessante achtergrondgegevens over notan de website https://minusspace.tumblr.com/post/17831084394/notan

Karin en Saskia Jansen van Papier River (papierrivier.nl) hebben het idee ontwikkeld om de notan-techniek toe te passen in druktechnieken via stempelen met verf of stempelkussens of via zeefdruk.
Zo ontstaan bij hen zeer unieke papieren die in kleine oplagen verkocht worden.
Regelmatig geven zij workshops over deze techniek en enkelen van onze groep hebben zo kennisgemaakt met hun creatieve methode van werken.
Informatie over workshops bij Karin en Saskia is te vinden op hun website of via een abonnement op hun nieuwsbrief.

Vandaag gaan we verder experimenteren met hetgeen we bij Karin en Saskia geleerd hebben.
Wij hebben plexiglasplaten op onze gewenste maten laten zagen en hebben daar onze ontwerpen in stempelmateriaal op gelijmd met polymax, bisonkit of ‘alll purpose-glue’.
Het voordeel van de plexiglasplaatjes is de doorzichtigheid van het materiaal, zodat je precies ziet waar je een motief drukt.

de plexiglasplaatjes als stempeldrager

We beginnen met het tekenen van ontwerpen op papier. Door die uit te knippen en op te plakken kun je zien of het resultaat naar verwachting is en de moeite waard om in stempelmateriaal uit te snijden.
Het ontwerp kan direct op het stempelmateriaal getekend worden of d.m.v. kalkpapier overgebracht worden.
Het op kalkpapier getekende ontwerp wordt met de beeldzijde op het stempelmateriaal gelegd om er dan met een vouwbeen overheen te wrijven, met als resultaat dat het ontwerp precies met alle details erop staat.
Zo kunnen ook teksten gemakkelijk overgebracht worden, zonder na te moeten denken hoe ze in spiegelschrift geschreven moeten worden. Nadat de tekst uit stempelmateriaal gesneden is of samengesteld uit kant en klare letters, worden ze opgelijmd op de drager. Om ermee te drukken wordt de stempel omgedraaid, en zie, de tekst staat dan juist afgedrukt!

gebruik van kant en klare letters

ontwerpen in papier

De stempel kan met acrylverf gekleurd worden d.m.v. een linorollertje, een verfrollertje of een sponsstokje.

gebruik van verfrollertje of sponsstokje

Maar er kunnen ook stempelkussens gebruikt worden. Met de verlopende kleurenstempelkussentjes van de Action (links onder) hadden we jammer genoeg niet de verwachte resultaten.

verschillende soorten stempelkussentjes

Het afdrukken van de stempel op papier lukt soms beter dan een andere keer, maar het blijft moeilijk om een egale afdruk te krijgen. “Dat is wel de charme van dit notan-druksel, anders lijkt het drukwerk uit een machine te komen”, zoals Karin Jansen terecht opmerkte.

Goed inrollen van de stempel en hem gelijkmatig op het papier drukken op een zachte ondergrond van een stapeltje kranten of van een plaatje schuimrubber helpt ook om tot een goed resultaat te komen.